جایگاه گزارههای اخلاقی از دیدگاه ابنسینا

Authors

اکرم خلیلی

داﻧﺸﮕﺎه آزاد، واﺣﺪ ﻋﻠﻮم و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت

abstract

جایگاه گزارههای اخلاقی از جمله مسائلی است که قرن هاست ذهن متکلمان، فلاسفه و دیگر اندیشمندان را به خود معطوف داشته و اظهارنظرهای متفاوتی در این زمینه ارائه شده است. در این مقاله، سعی شده بازتابی از دیدگاه ابن سینا در این خصوص ارائه گردد. بحث اخلاق از یک سو، با بحث های حسن و قبح متکلمان گره خورده و از سوی دیگر، قرین مبحث قضایا، اقسام قیاس و مواد آن در منطق است. در این نوشتار، ابتدا به بررسی جایگاه گزارههای مذکور در حوزۀ منطق می پردازیم و سپس به اجمال این بحث را در کلام پی میگیریم؛ اینکه گزاره های اخلاقی از مشهورات اند یا از یقینیات، اوصاف اخلاقی عینی اند یا اعتباری، و منشأ گزاره های اخلاقی امر و نهی الهی است یا معیارهای مستقل عقلی، از جمله مباحثی است که در این مجال بررسی میشوند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کارکرد فردی و اجتماعی دین از دیدگاه ابنسینا

کارکرد دین، اثر و تحولی است که دین در انسان یا جامعه ایفا می‌کند. دین در قلمرو فردی دو کارکرد مهم دارد: اول. معرفت‌زایی. ابن‌سینا بر این باور است که تنها پیامبران می‌توانند بدون تعلیم به‌صورت خازن حقایق درآیند؛ دوم. آرامش‌بخشی. ابن‌سینا عقاید صحیح را عامل سلامت می‌داند. مهم‌ترین کارکرد دین در قلمرو اجتماعی وضع قانون است. ابن‌سینا دین را در امر قانونگذاری و سامان دادن به اجتماع ضروری دانسته است....

full text

تعیین ویژگی‌های برند انسانی و جایگاه اخلاقی آن در ورزش از دیدگاه ورزشکاران ایرانی و خارجی

هدف از انجام این پژوهش تعیین ویژگی‌های برند انسانی و جایگاه اخلاقی آن در ورزش از دیدگاه دو گروه ورزشکاران ایرانی و خارجی می باشد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی است جامعه آماری این پژوهش را ورزشکاران ایرانی و خارجی رشته واترپلوی شرکت کننده در دهمین دوره رقابت های واترپلوی باشگاه های آسیا تشکیل می دادند (198N=). یافته های تحقیق نشان داد که انتخاب ویژگی های عملکرد ورزشکار و جذابیت ظاهری و سبک زندگی...

full text

مسئولیت اخلاقی از دیدگاه ابن‌عربی

یکی از مشکلات اخلاقی در نظام‌های عرفانیِ مبتنی بر وحدت وجود، تبیینِ چگونگی مسئولیتِ اخلاقی آدمی است. ابن‌عربی معتقد است که حقیقتی جز خداوند وجود ندارد و هر فعلی ـ چه خوب تلقی شود چه بد ـ فعلِ خداوند است. نتیجه‌ی ظاهری این باور «جبر مطلق» و رفع مسئولیت آدمی در قبالِ افعالِ منتسب به اوست. اما عارفان با قبولِ نوعی اختیار برای آدمی، وی را مسئولِ اعمالِ خود می‌دانند. حلّ این تناقضِ ظاهری، در گرو دقت در معنای و...

full text

حکم اخلاقی «شهرت‌طلبی» از دیدگاه اخلاق اسلامی

«شهرت‌طلبی» یکی از اصلی‌ترین انگیزش‌هایی است که امروزه عموم مردم را به انجام کارهای بزرگ وامی‌دارد. قهرمان شدن  نمایانگر انگیزه شهرت‌طلبی است که اگر از انسان ستانده شود، گویا محرک دیگری برای انجام امور خود ندارد. تب شهرت‌طلبی، به‌نوعی همه جوامع را فراگرفته است، به‌گونه‌ای که داوری درباره آن را با مشکل مواجه ساخته و مصادیق ناپسند، جای خود را به مصادیق پسندیده داده است. پژوهش حاضر، دیدگاه‌های اخل...

full text

تحلیل اراده اخلاقی از دیدگاه هگل

این بحث کوششی است برای بیان نسبت اراده اخلاقی با مفاهیم مسوولیت قصد نیت خیر و بخت اخلاقی از نظر هگل و اینکه اراده اخلاقی از نظر هگل امری انضمامی است و در مسیر تحقق روان مطلق صورت می پذیرد و لذا دارای مولفه هایی است که باید شوونه خارجی فعل را نیز علاوه بر شوون درونی آن شامل می شود در این بحث به تفاوت رای هگل با کانت نیز در ماهیت اراده اخلاقی پرداخته شده است

full text

نظریه خودگروی‌ اخلاقی از دیدگاه قرآن

از پرسش‎های بنیادی در باب اخلاق، چرایی پیروی از الزامات اخلاقی است. در پاسخ‌ به این پرسش، سه نظریه‌‎ هنجاری ـ با تقریرهای گوناگون ـ شکل گرفته است: «فضیلت‌گرا»، «وظیفه‌محور» و «نتیجه‌گرا». نتیجه‌گرایان هدف اخلاقی زیستن را دستیابی به منفعت می‌دانند. آنان در پاسخ به این پرسش ‌که چه کسی باید از نتیجه فعل اخلاقی برخوردار شود، دو رویکرد متفاوت را ارائه می‌دهند: خودگرا (منفعت فردی) و دیگرگرا (تأمینِ من...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
آینه معرفت

جلد ۷، شماره ۱۱، صفحات ۰-۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023